Tot voor kort had ik standaard Radio 1 aan staan in de auto, vanuit de gedachte: als je op een dag geen krant leest, ben je toch op de hoogte van het belangrijkste nieuws. Maar toen de eurocrisis toesloeg, en er geen kwartier meer voorbij ging zonder paniekverhalen over de beurs en wat een kritieke dag ons weer te wachten stond, ben ik ermee gestopt.
Ik werd pessimistisch en zelfs bang. Vroeg me af of ik nu moest gaan hamsteren en zo ja, wat dan in hemelsnaam?! Zou ik mijn kind straks nog wel een boterham kunnen geven? Gingen we op een crisis vergelijkbaar met de jaren twintig af, waarbij je met een kruiwagen bankbiljetten een brood moest gaan kopen? Kende ik genoeg boeren in mijn omgeving om aan voedsel te komen als de winkels straks leeg waren en de economie compleet op zijn gat lag?
Als je een economische nul bent, zoals ik, kun je de gevolgen niet inschatten en ga je al snel uit van het ergste. Nou ja, het ergste was dat ook deskundigen niet konden voorspellen wat ons nog te wachten stond. En journalisten deden niet eens een poging om het te duiden. Het oppervlakkig beschrijven van de beurspaniek was veruit makkelijker. Behalve angst voelde ik een enorme machteloosheid. Zodoende stopte ik met luisteren.
En toen kreeg ik een geweldig essay, getiteld Avoid News, van mijn vriendin de journaliste. De Zwitserse schrijver Rolf Dobelli geeft hierin vijftien redenen waarom je beter geen nieuws van reguliere media kunt consumeren. De twee die me het meest aanspraken, waren de volgende: noem één nieuwsitem dat je het afgelopen jaar tot je hebt genomen, waardoor je een beter besluit hebt kunnen nemen in een belangrijke kwestie in je leven, je werk of waar dan ook. Oftewel: nieuws is irrelevant. En, te mooi om te vertalen: “News items are little bubbles popping on the surface of a deeper World. (…) The facts news organisations report, are just epiphenomena of deeper causes.”
Hij adviseert juist wetenschappelijke tijdschriften te lezen en bijvoorbeeld geschiedenisboeken.
Nu was ik al geen groot fan meer van ‘nieuws’ nadat ik het in de regiojournalistiek zelf hielp creëren. Sinds ik dit artikel las, pijnig ik mijn hersenen, op zoek naar argumenten om nog mee te doen aan de illusie van ‘op de hoogte zijn van de actualiteit’. Een compleet beeld zul je immers nooit krijgen, zelfs niet als journalist.
